تصویر: «حبسیه ای برای زن» (تصویر زنان حرم به مثابۀ بازتولید گفتمان مردسالار در عهد ناصری

گفتمان و تصویر«دیگری» در سفرنامه‌ی ناصرخسرو

روش گفتمان انتقادی از جمله رهیافت‌هایی است که پس از انقلاب پساساخت‌گرایی، به حوزه‌های نقد معاصر راه یافته است. این شیوه در پی بررسی ساز و کارهای قدرتی است که نه‌تنها بر ارتباط اجتماعی بلکه بر شیوه‌ی اندیشیدن نیز تأثیر می‌گذارد. نگارنده در این مقاله‌ کوشیده ‌است‌ با بررسی سفرنامه‌ی ناصرخسرو نشان دهد که چگونه، علاوه بر نگاه فردی، ایدئولوژی حاکم بر جامعه‌ی روزگار ناصر خسرو نیز در نگرش او نسبت به ج...

تصویر زن «مُخَدَّره» (پرده‌نشین) در ادبیات جاهلی

یکی از ویژگی‌های جامعۀ جاهلی عرب، اعتقاد و پایبندی به حفظ و صیانت زن در حوزۀ پوشش است. این مسئله گاه - فراتر از پوشش - در قالب مجموعه‌ رفتارهایی ذیل عنوان پرده‌نشینی زن با کاربرد و مفاهیم وسیع‌تری در شعر و لغت عرب به تصویر کشیده شده است. شدت پوشش، اختلاط کمتر با مردان، عفت و عزت، شرم و حیا و مانند آن از ویژگی‌های یک زن پرده‌نشین در ذهن عرب جاهلی بوده و این موضوع با خانه‌نشینی مطلق یا حبس خانگی ...

تحلیل محتوای تصویر زن در تبلیغات تلویزیون

آگهی‌های بازرگانی به‌عنوان یکی از برنامه‌های تلویزیونی در نمایش و بازتولید جایگاه زنان در جامعه و تداوم کلیشه‌های جنسیتی مؤثرند. هدف اصلی این پژوهش بررسی و مطالعه کلیشه‌های جنسیتی موجود در آگهی‌های بازرگانی است. برای نیل به این مقصود از نظریه نمایش جنسیت گافمن و فنای نمادین تاچمن استفاده نموده‌ایم. در این پژوهش آگهی‌ها ابتدا با توجه به موضوع، تفکیک شده‌اند، سپس به بررسی کلیشه‌های جنسیتی پرداخت...

رویکرد حکومت به زرتشتیان در عهد ناصری

سابقۀ حضور زرتشتیان در یزد به نخستین ایام ورود اسلام به ایران باز‌می‌گردد. تهاجم تیمور و گسترش مصائب آن‌ها در خراسان و نواحی شمالی باعث شد تا یزد با ویژگی‌هایی چون امنیت نسبی و مسافت زیاد از مراکز تحول‌خیز به کانون معتبری در جذب زرتشتیان تبدیل شود. علاوه‌بر تسری چنین رویکردی به دوران بعد، حیات اجتماعی زرتشتیان عهد ناصری از چند منظر حائز اهمیت می‌نمود که عبارت‌اند از تشدید فشارهای اکثریت بر اقلی...

نقش زنان حرم سرا در اصلاحات دورۀ ناصری

در مقالۀ پیش رو، برای بررسی نقش زنان حرم سرا در اصلاحات دورۀ ناصری، با بهره گیری از رویکرد انتخاب عقلانی به مثابۀ یکی از نظریه‎های عمومی جامعه‎شناسی تاریخی، به توصیف استدلال های ارائه شده از سوی زنان حرم‎سرا، در مخالفت با سه بازه اصلاحی 1264-1267 (اصلاحات میرزا تقی خان امیرکبیر)؛ 1275- 1278 (اصلاحات شخص ناصرالدین شاه)؛ 1287-1290 (اصلاحات میرزا حسین خان سپهسالار) پرداخته ایم. این مقاله، با نقد ن...

نظری به گزارشهای صندوق عدالت در عهد ناصری